بررسی تحول و توسعه آموزش عالی در ایران عصر رضاشاه

تأسیس سلسله ی پهلوی ( 1304-1320) و روی کار آمدن رضاشاه را باید سر آغاز فصل جدیدی در عرصه ی آموزش عالی به شمار آورد. این دوره به علّت بروز تحوّلات و دگرگونی های گسترده در ساختار اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی ایران و به جهت بهره وری از دستاوردهای تمدنی مغرب زمین نقش و اهمیّت ویژه ای را در تاریخ ایران ایفاء نموده است. در زمینه ی آموزش عالی نیز همگام با سایر دگرگونی ها، اقداماتی صورت پذیرفت. با تأسیس حکومت رضاشاه در راستای سیاست نوین سازی کشور، رضاشاه که در پی آن بود تا سیاست غربگرایی و اسلام ستیزانه ی خود را به کلیه ی شوون کشور از جمله آموزش گسترش دهد، درصدد تغییر و تحوّل در مراکز آموزشی برآمد و در جهت توسعه ی صنعتی و علمی و هماهنگ ساختن فعالیت های آموزش عالی کشور بر اساس الگوی غربی مراکزی به وسیله ی نیروها و کارشناسان خارجی و فارغ التحصیلان دانشگاه های اروپایی ایجاد کرد که می توانست در نوع خود پیامدها و آثار و نتایجی در راستای اهداف وی در برداشته باشند. تحوّل و توسعه در راستای آموزش نوین و محدود ساختن آموزش دینی و سنتی، ارتباط تنگاتنگی با برنامه های مدرنیزم حکومتی داشت، زیرا با شکل گیری دیوان سالاری جدید، دولت جدید نیاز به فارغ التحصیلان مراکز آموزشی داشت. تأسیس دانشگاه تهران، فراگیری علوم و فنون نوین و تربیت نیروی انسانی متخصص در داخل کشور، تأمین نسبی استادان ایرانی و کاهش نیاز به استادان و متخصصین غیر ایرانی برای تدریس، اعزام دانشجو به خارج از کشور، شکل گیری آموزش عالی بر اساس الگوی غربی و تحصیلِ بانوان در مراکز آموزش عالی از پی آمدهای تحوّل و توسعه آموزش عالی در دوره مورد بحث است.